Khám phá 10 yếu tố then chốt để đánh giá tiềm năng của một dự án Crypto, bao gồm ý tưởng, sản phẩm, tokenomics, cộng đồng và hơn thế nữa. Đừng bỏ lỡ những tiêu chí quan trọng này nếu muốn đầu tư thông minh vào thị trường tiền điện tử.
Giá trị nội tại của dự án
Giá trị nội tại là giá trị thực của dự án mang lại dựa trên các yếu tố cơ bản, khác với giá trị thị trường, để đánh giá xem dự án đang được định giá cao hay thấp. Các yếu tố cơ bản bao gồm: Đội ngũ vận hành, sản phẩm, công nghệ, nhà đầu tư, mô hình hoạt động, các chỉ số tài chính, giai đoạn phát triển, tokenomics, triết lý kinh doanh, cộng đồng, bối cảnh thị trường, đối thủ cạnh tranh…
Việc kết hợp các yếu tố trên để tổng hợp ra được câu chuyện mà dự án đang làm, đang xây dựng giúp chúng ta có thể hiểu rõ hơn và tiềm năng của dự án và đâu là giai đoạn tốt để chúng ta xuống tiền.
Các yếu tố để đánh giá 1 dự án tốt
Ý tưởng và tầm nhìn dự án
Yếu tố đầu tiên cần xem xét là ý tưởng và tầm nhìn của dự án. Dự án được phát triển dựa trên ý tưởng mới mẻ và bắt kịp xu hướng sẽ có cơ hội thành công cao hơn. Tuy nhiên, không phải ý tưởng mới nào cũng tốt, cần đánh giá xem ý tưởng đó có giải quyết được vấn đề thực tế và có khả thi hay không. Nếu dự án là ý tưởng bắt trend, nên cân nhắc đầu tư ngắn hạn. Các dự án ăn theo trend khi đã bão hòa thường không được đánh giá cao vì thiếu tính sáng tạo và mang tính ngắn hạn.
Ví dụ: Định vị của Solana là một nền tảng blockchain hiệu suất cao, tập trung vào tốc độ. mà đối với 1 blockchain Layer 1 thì việc ưu tiên tối quan trọng chính là có user tham gia đông đảo vào hệ sinh thái. Chiến lược của Solana chính là dùng meme và xây dựng thu hút các dApps xây dựng trên mạng SOL, điển hình như cú Airdrop và ra mắt của Jupito, giúp cho hệ sinh thái mạng này ngày một nhiều tiện ích, có thể nói trong năm 2024 hệ Solana đã rất thành công với chiến lược dùng meme thu hút dòng tiền về hệ, đây là 1 ý tưởng hết sức táo bạo và đã gặt hái được rất nhiều thành công.
Sản phẩm và Mô hình hoạt động
Sản phẩm của dự án phải giải quyết được vấn đề thực tế và có tính khả thi. Cần nghiên cứu mô hình hoạt động của dự án để hiểu rõ cách thức vận hành và tính thực tiễn, ứng dụng, tính khả thi, tính mới và tính xu hướng của sản phẩm. Trong crypto, những dự án có sản phẩm và mô hình hoạt động mang tính thiết thực và đột phát như các sàn DEX là một điều cần thiết, khi mới ra mắt, các sàn tính năng, mô hình hoạt động và công nghệ của các sàn DEX như Uniswap đã giải quyết được bài toán DeFi rất tốt và từ đó DeFi Summer đã được ra đời.
Tuy nhiên, cũng không ít casestudy thành công về việc mô hình của 1 dự án “ponzi” nhưng vẫn thành công nhất định, tuy nhiên rủi ro khi đầu tư vào các dự án này là cao hơn khi ponzi thì phát triển rất nhanh nhưng xuống cũng nhanh, điển hình là mô hình của Luna – UST, khi ra mắt thì cộng đồng rất FOMO nhưng lỗ hổng lại rất lớn khiến sự fomo chỉ trong một quãng thời gian và sau đó lụi tàn. Hiện tại Restaking được xem là một trend khá thành công tuy nhiên theo cá nhân mình vẫn đâu đó mùi ponzi rất cao. Thế nên việc hiểu về một mô hình kinh doanh, các nó hoạt động, giải quyết các nhu cầu vấn đề gì và có bền vững hay không là một yếu tố tiên quyết để đánh giá một dự án tiềm năng hay không.
Ví dụ: Nghiên cứu sản phẩm của dự án để trả lời các câu hỏi về mục tiêu của dự án, vấn đề mà sản phẩm giải quyết và tính khả thi của dự án. Ví dụ điển hình cho 1 dự án được đánh giá là tốt đó chính là LINK khi sản phẩm của dự án là làm về Oracle, một thứ rất quan trọng trong Blockchain khi chính sản phẩm của LINK được sử dụng nhiều bởi các dự án khác. Một số dự án có thể mô hình ponzi như Luna thì lại tạo ra sự fomo rất cao khi cho lại user một APY rất cao ở thời điểm đó nhưng không tính toán đến sự biến động giá cả cao của thị trường có thể khiến Luna không còn tiến trả lãi cho user dẫn đến sự sụp đổ của chính Luna, kéo theo là cả thị trường giảm sâu vào năm 2022.
Mô hình kinh tế (Tokenomics)
Một tokenomics của dự án phải rõ ràng, minh bạch, và thể hiện được việc Token sẽ được sử dụng, tối ưu như nào. Các yếu tố cần xem xét bao gồm:
- Phân bổ Token
- Công năng sử dụng của token
- Lịch phát hành Token
- Cơ chế giảm phát
Vì token chính là phần mà nhà đầu tư chúng ta sẽ năm giữ và cả dự án + nhà đầu tư của dự án, thế nên đây là một cuộc chơi với nhiều thành phần tham gia, việc hiểu rõ được tokenomic sẽ giúp chúng ta biết rõ vị thế của mình so với những tay to khác, biết được các giai đoạn nên mua và lượng token có đang bị thao túng hay nắm giữ quá nhiều bởi một bên hay không.
Ngoài ra còn tiện ích token là một phần khá hữu dụng để quan sát đến, theo cơ chế cung cầu thôi rằng khi token có nhu cầu được sử dụng nhiều, công dụng càng nhiều, thu hút được user mua để sử dụng token thì giá càng lên.
Ví dụ: Tokenomics của Binance Coin với tổng cung ban đầu là 200 triệu BNB, thời gian unlock là 5 năm và cơ chế đốt token để giảm phát, tạo động lực tăng giá và giữ chân nhà đầu tư. Một ví dụ khác là hệ SOL, token hệ SOL có công dụng chính là dùng để mua bán các memecoin trên hệ SOL, và SOL đã tạo ra một sân chơi meme để kéo tiền vào SOL => nhu cầu mua SOL tăng => giá SOL tăng, song song đó chính việc stake SOL nhận lại airdrop Jupiter vào lúc đó cũng khiến giá SOL fomo lên cao.
Cộng đồng
Cộng đồng chính là nguồn khách hàng tiềm năng của một dự án. Một cộng đồng đông đảo và trung thành là yếu tố quan trọng cho sự phát triển bền vững khi được chính cộng đồng mình ủng hộ. Quan sát cách mọi người tương tác với nhau khi nói đến dự án chính là cách để đánh giá chất lượng cộng đồng. Việc có một cộng đồng tốt còn bổ trợ rất tốt cho các kế hoạch media của dự án nữa khi marketing truyền miệng lại là một thứ rất hiệu quả trong crypto.
Ví dụ: Điển hình nhất cho cộng đồng chính là các memecoin, các văn hóa memecoin được hình thành cũng chính nhờ cộng đồng ủng hộ dự án, tin tưởng về dự án và mua vào các token khiến cho giá tăng chóng mặt, token BOME là một ví dụ cho việc có một cộng đồng mạnh mẽ khi chỉ trong 3 ngày từ lúc gọi vốn tạo token đã nhân hơn 10 lần để rồi được listing lên hàng loạt các sàn hàng đầu như Binance đã cho thấy sức mạnh của cộng đồng là khủng khiếp như thế nào.
Hoặc gần đây nhất đó là tai tiếng từ vụ airdrop của Zk Sync, chính từ sự không minh bạch và việc airdrop quá bất công cho user đã khiến cho chính cộng đồng quay lưng với dự án, rời bỏ hệ sinh thái khiến cho các hoạt động trên hệ sinh thái này giảm mạnh.
Media và Truyền thông
Truyền thông hay làm cộng đồng là yếu tố quan trọng trong việc phát triển dự án. Việc một dự án tạo được tiếng vang và khiến mọi người biết đến là chưa đủ, mà còn đến từ cách các dự án làm tốt trong việc thúc đầy user tham gia vào các chiến dịch của họ. Việc media và marketing tốt sẽ khiến nhiều user tham gia vào dự án, từ đó dự án sẽ ngày càng phát triển hơn nữa. Dự án có thể có nhiều cách gây tiếng vang khác nhau, điển hình là thông qua việc gọi vốn được to thì đó cũng chính là một cách dự án gây tiếng vang, hai là sự xuất hiện liên tục ở các nền tảng media và community crypto.
Ví dụ: Nhìn vào gần đầy chiến dịch các dự án như Backwoods, một dự án GameFi đã gây được tiếng vang lớn nhờ vào gameplay thu hút, đơn giản, Backwoods đã làm media rất thành công khi đã có thời gian làm mưa làm gió và xuất hiện rất nhiều ở các cộng đồng gamefi, được nhiều người truyền miệng nhắc đến và sau đó là ngay cả trên các nền tảng web2 khác như Tiktok cũng xuất hiện các video user chơi game Backwoods.
Định giá dự án (FDV)
Một dự án có tốt đến mấy, sản phẩm có hay, cộng đồng có mạnh đến mấy thì ưu tiên quan trọng nhất của nhà đầu tư chúng ta cũng là kiếm lợi nhuận từ việc đầu tư. Thế nên việc đầu tiên là định giá dự án, chúng ta nên xem qua chỉ số về FDV để cho ra được đính giá đúng nhất về dự án, sau đó kết hợp với vốn hóa + tokenomics của dự án + thời điểm của thị trường để quyết định xem thời điểm hiện tại có phải là thời điểm tốt để mua vào token hay không.
Việc xem định giá sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định đầu tư của chúng ta, nếu dự án đang được định giá quá cao ở thời điểm thị trường xấu cùng tokenomics không đẹp thì rõ ràng đây là một quyết định tồi để mua vào. Việc định giá của các dự án cho đến thời điểm hiện tại chủ yếu được xác định dựa trên định giá của quỹ đầu tư vào dự án và “ước lượng” của các nhà đầu tư khác.
Đường giá chính là thứ nói lên độ hiệu quả trong việc marketing dự án, mọi người thường có câu, đường giá nói lên tất cả, quan sát đường giá của dự án ta có thể biết được các player trong cuộc chơi đang làm gì, đối xử như thế nào với dự án này, từ đó đối với nhà đầu tư nhỏ lẻ như chúng ta có thể đưa ra các quyết định và bơi theo. Tuy nhiên không có nghĩa đường giá xấu là dự án xấu, đường giá xấu là để chúng ta quan sát kết hợp thêm các yếu tố khác để đưa ra quyết định xem đây có phải chiến lược của dự án hay không để từ đó đưa ra kết hoạch mua vào hay bỏ qua dự án. Ví dụ APT là một dự án từng được xem là có đường giá xấu khi chia 2, chai 3 từ đỉnh nhưng sau đó lại x gần 5 lần từ đáy, user sau đó đã không còn chỉ trích mà thậm chí còn quay lại khen dự án.
Ví dụ: STRK là một dự án Blockchain Layer 2. được các quỹ định giá ở mức FDV là 8 tỷ đô, khi list sàn thì STRK có mức giá quayn 2-2.5$, tức FDV 26 tỷ đô với tổng cung 10 tỷ token, vốn hóa tần 2,3 Tỷ đô ngay tại thời điểm list sàn + với tokenomic của STRK lạm phát token với lượng release token hàng tháng luôn tăng => định giá cao + tokenomic lạm phát khiến cho việc mua vào STRK ở thời điểm đó là không hề hợp lý khi định giá còn cao hơn cả quỹ đầu tư.
Đội ngũ phát triển
Đội ngũ phát triển là yếu tố then chốt quyết định sự thành bại của dự án. Một đội ngũ mạnh mẽ cần có đầy đủ các vị trí quan trọng và kinh nghiệm trong lĩnh vực họ quản lý. Thông tin về đội ngũ phát triển thường có thể tìm thấy qua các kênh mạng xã hội như LinkedIn, Twitter.
Ví dụ: Một số dự án nổi tiếng như PancakeSwap được cho là có sự hậu thuẫn của Binance và CZ khi đã được list sàn và tích hợp chung vào một số sản phẩm của Binance, việc này khiến ta ngầm hiểu PancakeSwap sẽ được hỗ trợ hết mình và là một dự án có tiềm năng phát triển trong tương lai khi được một người có kinh nghiệm dẫn dắt.
Quỹ đầu tư và Angel Investors
Một dự án được các quỹ đầu tư hàng đầu rót vốn đã qua một lớp lưới lọc kỹ càng. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lưu ý vị thế của mình và tính thời điểm phù hợp. Không phải quỹ nào cũng “ngon”, cần phân biệt giữa các quỹ đầu tư dài hạn và ngắn hạn.
Ví dụ: Alameda Research, FTX Ventures, Three Arrows Capital là ba Quỹ đầu tư hàng đầu của chu kì bull-run trước nhưng đã phá sản.
Lộ trình phát triển (Roadmap)
Lộ trình phát triển cho biết dự án có thực hiện đúng kế hoạch hay không, và phản ánh tính linh hoạt của đội ngũ phát triển. Một dự án có lộ trình rõ ràng và bám sát kế hoạch là tín hiệu tốt cho thấy dự án còn hoạt động à động lực phát triển. Hiểu được roadmap
Ví dụ: Một dự án có lộ trình thay đổi nhưng tiến độ cập nhật sản phẩm vẫn được bám sát không hẳn là tín hiệu xấu, cho thấy sự thích nghi với điều kiện thị trường.
Các chỉ số hoạt động
Đối với các dự án đã đi vào vận hành, các chỉ số hoạt động như Market Cap, FDV, Volume, Transaction, TVL, Fee, Revenue, Fork, Github Commit là những thước đo quan trọng thể hiện hiệu quả hoạt động của dự án.
Ví dụ: Các chỉ số này có thể tìm thấy trên các website thống kê như CoinMarketCap, CoinGecko, DefiLlama.
Yếu tố bên ngoài (Ngoại cảnh tác động lên)
Bối cảnh thị trường: Nghiên cứu bối cảnh thị trường giúp đánh giá tính thực tiễn và tính xu hướng của giải pháp dự án cung cấp.
Hệ sinh thái – Nhóm chức năng: Hiểu rõ các mảnh ghép trong hệ sinh thái, cơ chế hoạt động và tầm quan trọng của từng nhóm chức năng.
Đối thủ cạnh tranh: Nghiên cứu đối thủ cạnh tranh để xác định điểm khác biệt và lợi thế cạnh tranh của dự án.
Các công cụ hỗ trợ phân tích cơ bản
Danh sách một số công cụ hỗ trợ: Messari, GoDeFi, kênh truyền thông của dự án, Crunchbase, LinkedIn, CoinMarketCap, CoinGecko, DefiLlama, Dune, Token Terminal.
Tổng kết
Sau khi nghiên cứu các yếu tố trên, người chơi có thể đưa ra nhận định về tiềm năng của dự án và định giá hiện tại so với giá trị thực tế. Kết hợp với các phương pháp phân tích khác để đưa ra chiến lược đầu tư phù hợp. Hi vọng bài viết trên đã giúp ích cho anh em, cảm ơn anh em đã dành thời gian đọc bài!
Nguồn: allinstation
Altcoin là gì? Chắc hẵn mọi người tham gia vào thị trường crypto có rất ít người sở hữu bitcoin Xem thêm
Thông tin về hệ sinh thái Binance Smart Chain Trước khi tìm hiểu về những dự án tiềm năng trong Xem thêm
Coin tiềm năng hệ sinh thái Avalanche là gì? Có thể các bạn đã nghe đến những coin tiềm năng Xem thêm
Thị trường NFT đang rất bùng nổ trong những năm gần đây, đã có rất nhiều tài sản NFT được Xem thêm
Tỷ phú Elon Musk tweet về Bitcoin và Dogecoin ít nhất 15 lần trong vòng 7 ngày qua. Con số này thậm Xem thêm
